Najstarszy przekaz o Zbąszyniu pochodzi z 1231 r., a prawa miejskie otrzymał już przed 1311 rokiem. Do schyłku XIV wiek Zbąszyń był własnością książęcą i królewską. W XV wiek król Władysław Jagiełło, podarował miasto wojewodzie mazowieckiemu Janowi Głowaczowi. Rodzina jego przyjęła nazwisko Zbąskich. W pierwszej połowie XV wiek Zbąszyń będący we władaniu Abrahama Zbąskiego stał się ważnym ośrodkiem husytyzmu w Wielkopolsce. Od 1613 r. Zbąszyń jest własnością rodu Ciświckich, którzy dokończyli budowę potężnej twierdzy, której pozostałości zachowały się do dziś w parku miejskim. W 1700 r. miasto stało się własnością rodu Garczyńskich. Po II rozbiorze Polski w 1793 r. miasto zostało wcielone do Prus. W połowie XIX wieku miasto nawiedzały pożary i zalewały powodzie. W 1870 powstał tu ważny węzeł kolejowy. W 1918 roku, podczas powstania wielkopolskiego zniszczono powstałą tu fabrykę mączki ziemniaczanej. 1919 r. toczyły się o miasto zaciekłe walki. Zbąszyń wrócił w granice Polski w 1920 roku. W 1938 r. Niemcy deportowali do Zbąszynia kilka tysięcy Żydów – emigrantów z Polski, nieposiadających obywatelstwa niemieckiego. O świcie 1 września 1939 r. Wehrmacht zajął po krwawych walkach zbąszyńską stację PKP i miasto, które później jedynie na kilka godzin odbili Polacy. 27 stycznia 1945 r. miasto zajęła Armia Czerwona. Od 1975 r. Zbąszyń stał się częścią województwa zielonogórskiego, a w wyniku nowego podziału administracyjnego kraju Zbąszyń wrócił w 1999 r. do Wielkopolski.

Zabytki